Quan hệ thương mại giữa Việt Nam và Mỹ đã trải qua một quá trình phát triển ấn tượng trong những thập kỷ qua. Mỹ hiện là một trong những thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam, và Việt Nam đã trở thành đối tác thương mại lớn thứ 8 của Mỹ. Kim ngạch thương mại hai chiều giữa hai nước đã tăng trưởng khoảng 300 lần, từ 450 triệu USD vào năm 1995 lên gần 150 tỷ USD hiện tại.
Không chỉ nông sản, Việt Nam còn có nhiều mặt hàng chủ lực xuất khẩu sang Mỹ như máy móc, thiết bị điện tử, giày dép, dệt may, túi xách… Trong lĩnh vực nông sản, nhiều doanh nghiệp Việt đã đạt được thành công khi xuất khẩu sang thị trường Mỹ. Năm 2008, lô thanh long đầu tiên của Việt Nam được đưa sang Mỹ bằng đường hàng không, chỉ vỏn vẹn 2 tấn, nhưng đã đánh dấu bước ngoặt lớn cho ngành nông nghiệp.
Chủ tịch Vina T&T, ông Nguyễn Đình Tùng, nhớ lại rằng chi phí vận chuyển những lô hàng đầu tiên sang Mỹ quá lớn, thậm chí mất vài chục nghìn USD nếu hàng hỏng, nhưng ông vẫn quyết làm, vì “nếu không chẳng có cơ hội”. Sau thành công ban đầu, Vina T&T chuyển sang vận chuyển hàng bằng đường biển để tiết kiệm chi phí. Tuy nhiên, đây cũng là lúc những thất bại ập đến, khi trái cây hư hỏng sau hơn một tháng lênh đênh trên biển, hàng bị trả về, thậm chí đổ bỏ.
“Một container thanh long hỏng trị giá 30.000 USD. Có lúc tôi tưởng phải dừng lại”, ông Tùng nói. Tuy nhiên, đến 2015, sau nhiều năm thử nghiệm và đầu tư công nghệ bảo quản hiện đại, doanh nghiệp kiểm soát được chất lượng sản phẩm trong suốt hành trình dài ngày. Từ đó, xuất khẩu sang Mỹ của Vina T&T ổn định và bắt đầu có lãi. Tới nay, đều đặn mỗi tuần doanh nghiệp của ông Nguyễn Đình Tùng xuất khẩu 12 container sang nền kinh tế lớn nhất thế giới.
Tương tự, Phúc Sinh cũng đưa hàng sang Mỹ từ hơn 22 năm trước. Sản phẩm đầu tiên được Phúc Sinh đưa vào thị trường này là hạt tiêu, khoảng 50 tấn. Suốt 10 năm sau đó, họ là công ty xuất khẩu hạt tiêu lớn nhất vào Mỹ. Hiện, khoảng 20% kim ngạch xuất khẩu của Phúc Sinh đến từ thị trường này, tương đương 50-80 triệu USD mỗi năm.
Về đầu tư, Mỹ hiện đứng thứ 11 trong số các nước và vùng lãnh thổ có đầu tư nước ngoài tại Việt Nam. PepsiCo là một trong những nhà đầu tư Mỹ khẳng định giữ niềm tin vào tăng trưởng của Việt Nam để gia tăng đầu tư. “Năm ngoái, chúng tôi đã khởi công nhà máy thứ 6 tại Long An (nay là tỉnh Tây Ninh). Đây là nhà máy có vốn đầu tư lớn nhất trong 30 năm của chúng tôi tại Việt Nam, tiên tiến nhất ở khu vực châu Á – Thái Bình Dương”, ông Ashish Joshi cho biết.
Đại sứ Mỹ tại Việt Nam, Marc Knapper, cho rằng khi nhìn vào các công ty Mỹ đang kinh doanh tại đây sẽ thấy “mọi người đổ xô đến vì họ nhận thấy tầm quan trọng của Việt Nam như một thị trường, đối tác, nguồn đổi mới”. Ông cũng thừa nhận luôn có những thách thức trong mối quan hệ thương mại, nhưng hai bên giải quyết theo cách tôn trọng và thẳng thắn.
Trong tương lai, quan hệ thương mại và đầu tư giữa hai nước được kỳ vọng sẽ tiếp tục phát triển. AmCham khẳng định mối quan hệ này dựa trên lợi ích song phương và cam kết dài hạn, dù còn tồn tại những bất ổn ngắn hạn liên quan đến chính sách thuế quan.
