Trong bối cảnh toàn cầu hóa và sự cạnh tranh ngày càng gay gắt trên thị trường, việc chuyển đổi cách tiếp cận sản xuất nông nghiệp ở Việt Nam đang trở thành một yêu cầu cấp thiết. Sự thay đổi từ phương thức sản xuất truyền thống “có gì bán nấy” sang định hướng “thị trường cần gì, sản xuất thứ ấy” không chỉ giúp nông dân tăng thu nhập mà còn góp phần tạo ra giá trị bền vững và khẳng định vị thế của nông sản Việt trên thị trường quốc tế.
Trước đây, nông nghiệp Việt Nam chủ yếu hoạt động dựa trên phương thức sản xuất tự phát, phụ thuộc vào kinh nghiệm và tập quán truyền thống. Điều này đã dẫn đến tình trạng dư thừa sản lượng, giảm giá trị sản phẩm và khiến nông dân thường xuyên đối mặt với rủi ro về thu nhập. Việc chuyển đổi sang tư duy sản xuất theo nhu cầu thị trường đòi hỏi sự thay đổi căn bản trong nhận thức và hành động của các bên liên quan.
Để thực hiện thành công tư duy “thị trường cần gì, sản xuất thứ ấy”, cần có sự phối hợp đồng bộ của nhiều yếu tố. Trước hết, việc nghiên cứu thị trường sâu rộng để xác định sản phẩm chủ lực và tiềm năng là bước quan trọng. Cùng với đó, sản xuất theo quy trình chuẩn hóa, ứng dụng khoa học công nghệ cao trong nông nghiệp và xây dựng chuỗi giá trị liên kết chặt chẽ giữa nông dân, doanh nghiệp và Nhà nước là những yếu tố then chốt.
Quá trình chuyển đổi này đòi hỏi nâng cao năng lực nghiên cứu và dự báo thị trường, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ cao và xây dựng hệ thống hỗ trợ nông dân. Việc áp dụng hiệu quả tư duy “thị trường cần gì, sản xuất thứ ấy” mang lại nhiều lợi ích to lớn cho nền nông nghiệp Việt Nam, bao gồm tăng giá trị và hiệu quả kinh tế, nâng cao năng lực cạnh tranh, phát triển nông nghiệp bền vững và cải thiện đời sống nông dân.
Ngoài ra, việc chuyển đổi sang tư duy này cũng giúp xây dựng thương hiệu quốc gia và tăng cường vị thế của nông sản Việt trên thị trường quốc tế. Tuy nhiên, việc chuyển đổi cũng đối mặt với không ít thách thức, bao gồm thay đổi tư duy và thói quen sản xuất của người nông dân, yêu cầu về vốn đầu tư lớn cho ứng dụng công nghệ cao và tác động của biến đổi khí hậu.
Để vượt qua những thách thức này, cần có sự vào cuộc mạnh mẽ của Nhà nước thông qua các chính sách hỗ trợ, sự dẫn dắt của doanh nghiệp trong việc liên kết và hỗ trợ nông dân, cũng như sự chủ động của nông dân trong việc học hỏi và thay đổi tư duy sản xuất. Sự liên kết và hỗ trợ đa phương giữa các bên liên quan là chìa khóa để thúc đẩy quá trình chuyển đổi này.
Tư duy “thị trường cần gì, sản xuất thứ ấy” không chỉ là một chiến lược mà còn là một hướng đi sống còn cho nông nghiệp Việt Nam trong giai đoạn hiện nay. Bằng cách đặt nhu cầu thị trường làm trọng tâm, ứng dụng khoa học công nghệ, xây dựng chuỗi giá trị và nâng cao năng lực cho người nông dân, Việt Nam có thể tạo ra một nền nông nghiệp hiện đại, hiệu quả và bền vững. Điều này không chỉ góp phần vào sự phát triển kinh tế chung của đất nước mà còn giúp khẳng định vị thế của Việt Nam trên thị trường quốc tế.
