Thành phố Hồ Chí Minh, Bình Dương và Bà Rịa – Vũng Tàu đang mở ra một kỷ nguyên mới cho sự phát triển công nghiệp và kinh tế vùng. Việc sáp nhập các địa phương này đã tạo ra một siêu đô thị mới với tiềm năng phát triển kinh tế vượt trội. Một trong những hướng đi quan trọng trong việc phát triển kinh tế vùng là quy hoạch và xây dựng các khu công nghiệp, khu chế xuất và khu công nghệ cao.
Trong nhiều năm qua, Thành phố Hồ Chí Minh đã gặp khó khăn trong việc phát triển các khu công nghiệp mới do thiếu quỹ đất sạch. Tuy nhiên, với việc sáp nhập Bình Dương và Bà Rịa – Vũng Tàu vào Thành phố Hồ Chí Minh, không gian phát triển kinh tế vùng đã được mở rộng đáng kể. Bình Dương đã có nền tảng phát triển công nghiệp vững chắc với nhiều khu công nghiệp lớn như VSIP, Sóng Thần, Mỹ Phước…, trong khi Bà Rịa – Vũng Tàu sở hữu cảng nước sâu Cái Mép – Thị Vải, mang lại lợi thế về hậu cần và xuất khẩu.
Theo ông Lê Văn Thinh, Trưởng Ban quản lý Các khu chế xuất và công nghiệp Thành phố Hồ Chí Minh (HEPZA), việc hợp nhất 3 địa phương sẽ hình thành một siêu đô thị mới với nhiều chỉ tiêu kinh tế – xã hội vượt trội so với từng địa phương riêng lẻ. Trong giai đoạn 2025-2030, HEPZA đặt mục tiêu thu hút đầu tư đạt từ 20-21 tỷ USD; suất đầu tư bình quân thu hút đạt từ 8-10 triệu USD/ha; giải ngân 70% tổng vốn đầu tư đăng ký theo tiến độ.
Các chuyên gia nhận định, việc sáp nhập các địa phương sẽ giúp tối ưu hóa nguồn lực, đặc biệt với các khu công nghiệp vệ tinh xoay quanh những doanh nghiệp nòng cốt. Nhà đầu tư cũng được hưởng lợi khi thủ tục đầu tư trở nên thống nhất, không còn cảnh kẹt giữa 2 địa bàn. Đồng thời, việc đồng bộ quy hoạch cũng góp phần giảm thiểu rủi ro chạy đua hạ giá thuê đất hay ưu đãi thuế thiếu kiểm soát.
Sau sáp nhập, tổng diện tích khu công nghiệp của cụm Thành phố Hồ Chí Minh – Bình Dương – Bà Rịa – Vũng Tàu đã vượt 33.000 ha. Với hệ thống hạ tầng liên kết đồng bộ gồm cao tốc Thành phố Hồ Chí Minh – Long Thành – Dầu Giây, các tuyến đường Vành đai 3, Vành đai 4, Quốc lộ 51 và các cảng lớn như Tân Cảng – Cái Mép, Cát Lái…, khu vực này đang hình thành vùng công nghiệp – hậu cần – xuất khẩu quy mô lớn ở phía Nam.
Chỉ tiêu sử dụng đất khu công nghiệp cũng được tối ưu hơn. Nếu Thành phố Hồ Chí Minh cũ không còn chỉ tiêu phát triển khu công nghiệp, các dự án có thể được điều phối linh hoạt sang Bình Dương hoặc Bà Rịa – Vũng Tàu cũ, những nơi vẫn còn quỹ đất và tiềm năng phát triển.
Việc sáp nhập các đơn vị hành chính sẽ phần nào phá vỡ những giới hạn của thị trường công nghiệp Việt Nam. Khi 2 hoặc 3 địa phương hợp nhất, không gian phát triển sẽ được mở rộng một cách đột phá. Điều này giúp địa phương sau sáp nhập có thể quy hoạch thêm nhiều khu công nghiệp mới với diện tích lớn hơn, cung cấp thêm lựa chọn cho nhà đầu tư.
