Kiêng ăn cơm hoàn toàn để giảm cân – Lựa chọn có nên hay không?
Để giảm cân, nhiều người thường kiêng ăn cơm, cắt giảm hoàn toàn carbohydrate (carbs) và ưu tiên cho protein. Tuy nhiên, carbs cũng là một chất dinh dưỡng đa lượng thiết yếu cho sức khỏe, đóng vai trò là nguồn năng lượng chính của cơ thể. Việc kiêng hoàn toàn carbs có thể dẫn đến những hậu quả khó lường cho sức khỏe.
Chuyên gia tư vấn tâm lý và dinh dưỡng thể thao tại Bệnh viện Kokilaben Dhirubhai Amabni (Ấn Độ), cô Pooja Udeshi, chia sẻ rằng vì carbs thường gây tăng cân hoặc đường huyết tăng vọt, nên chúng bị loại bỏ. Tuy nhiên, cô Pooja thừa nhận rằng cách ăn này có thể có một số kết quả ngắn hạn, nhưng lại gây hậu quả nghiêm trọng về lâu dài.
Áp dụng quá lâu có thể đi kèm với những tác hại nghiêm trọng. Các tác hại khi loại bỏ carbs khỏi chế độ ăn uống bao gồm:
Mệt mỏi và thiếu năng lượng. Carbs là nguồn năng lượng chính của cơ thể, đặc biệt là cho não. Thiếu glucose sẽ gây mệt mỏi về tinh thần, kém tập trung, cáu kỉnh và uể oải. Mặc dù cơ thể cuối cùng có thể thích nghi với việc sử dụng ketone, nhưng quá trình chuyển đổi này không hề suôn sẻ với tất cả mọi người và có thể không bền vững về lâu dài.
Rối loạn tiêu hóa. Ngũ cốc nguyên hạt, các loại đậu, trái cây và rau củ, tất cả đều giàu carbs phức hợp, rất quan trọng cho sức khỏe đường ruột. Chúng cung cấp chất xơ nuôi dưỡng lợi khuẩn, thúc đẩy nhu động ruột đều đặn và giảm viêm. Hạn chế carbs lâu dài thường dẫn đến táo bón và suy yếu hệ vi sinh vật đường ruột do thiếu chất xơ.
Thiếu hụt dinh dưỡng. Cắt bỏ hoàn toàn carbs có thể ảnh hưởng tiêu cực đến hệ miễn dịch, khiến người bệnh dễ bị ốm hơn. Cách ăn này cũng có thể làm cơ thể mất đi các chất dinh dưỡng thiết yếu như vitamin B, magiê, sắt và chất chống oxy hóa. Nó đặc biệt nguy hiểm đối với phụ nữ, người lớn tuổi và những người có bệnh nền.
Tăng cân trở lại. Chế độ ăn ít carbs khiến cân nặng đã giảm lại tăng trở lại. Ban đầu có thể dẫn đến giảm cân nhanh chóng, chủ yếu là do mất nước và glycogen. Tuy nhiên, hạn chế quá mức có thể dẫn đến thèm ăn, ăn quá nhiều và làm chậm quá trình trao đổi chất theo thời gian. Điều này làm tăng khả năng tăng cân trở lại sau khi nạp lại carbs.
Ảnh hưởng đến tim mạch và tâm trạng. Loại bỏ carbs lành mạnh như trái cây và ngũ cốc nguyên hạt có thể làm tăng lượng chất béo bão hòa hoặc thực phẩm giàu protein, từ đó có thể làm tăng mức cholesterol. Nồng độ serotonin thấp do giảm lượng carbs có thể gây thay đổi tâm trạng hoặc trầm cảm.
Chuyên gia Pooja khuyên rằng thay vì cắt bỏ hoàn toàn carbs, nên cân bằng, kiểm soát khẩu phần ăn, chuyển sang các loại carbs lành mạnh hơn. Mục tiêu không phải là loại bỏ carbs, mà là lựa chọn chất lượng hơn số lượng. Bởi vì khi nói đến dinh dưỡng, tính bền vững quan trọng hơn là những phương pháp ngắn hạn.
Một nghiên cứu mới trên gần 44.000 người tham gia, vừa được công bố trên tạp chí khoa học Nutrition and Cancer, còn phát hiện chế độ ăn ketogenic – với rất ít carbs, nhiều chất béo, thường được sử dụng để giảm cân – có thể làm tăng nguy cơ mắc tất cả các loại ung thư.
