Việc triển khai mô hình chính quyền hai cấp từ ngày 1/7 đã gặp phải những khó khăn đáng kể đối với các phòng kinh tế cấp xã trong quá trình xử lý các thủ tục hành chính thuộc lĩnh vực công thương. Nhiều cán bộ cấp xã đã thừa nhận rằng họ cảm thấy lúng túng và thiếu chuyên môn cũng như công cụ cần thiết để triển khai hiệu quả.

Một số địa phương đã gặp phải khó khăn trong việc tiếp nhận hồ sơ do chậm mở tài khoản ngân sách, thiếu kế toán trưởng hoặc chưa có người phụ trách đúng chuyên ngành. Điều này cho thấy việc chuẩn bị và sẵn sàng trong việc thực hiện các nhiệm vụ mới của các phòng kinh tế cấp xã còn nhiều hạn chế.

Theo Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên, chức năng và nhiệm vụ của phòng kinh tế hạ tầng cấp xã là rất lớn và không thể tránh khỏi sự lúng túng và vướng mắc trong giai đoạn đầu. Tuy nhiên, để hỗ trợ các địa phương, Bộ Công Thương đã thành lập tổ công tác chuyên trách, thiết lập đường dây nóng và tổ chức tập huấn trực tuyến cho cán bộ công thương cấp xã, phường và đặc khu.

Bộ Công Thương cũng đã biên soạn hệ thống tài liệu hướng dẫn và cập nhật lên Cổng thông tin của Bộ và Cổng Dịch vụ công quốc gia nhằm hỗ trợ các địa phương trong việc thực hiện các nhiệm vụ mới. Tuy nhiên, việc tiếp nhận và thực thi nhiệm vụ ở cấp xã vẫn còn những điểm nghẽn, bao gồm cả khó khăn về kỹ thuật và nhân lực.

Trước những khó khăn trên, Bộ Công Thương cho biết sẽ tiếp tục cử lãnh đạo các Cục, Vụ xuống 34 tỉnh, thành phố để phối hợp tháo gỡ khó khăn và yêu cầu các Sở Công Thương địa phương rà soát và đào tạo lại đội ngũ cán bộ công thương cấp xã. Mục tiêu là đảm bảo các phòng kinh tế cấp xã có đủ năng lực và chuyên môn để thực hiện hiệu quả các nhiệm vụ được giao.

Các địa phương cần tích cực phối hợp với Bộ Công Thương và các cơ quan liên quan để kịp thời tháo gỡ những khó khăn và vướng mắc, đảm bảo việc triển khai mô hình chính quyền hai cấp được thực hiện suôn sẻ và hiệu quả.

Nhiều xã mới thành lập sau sáp nhập đang gặp khó khăn về tình trạng thiếu ôtô công theo định mức. Bộ Tài chính đã có hướng dẫn cụ thể để giải quyết vấn đề này. Tại một hội nghị trực tuyến gần đây do Bộ Tài chính tổ chức, các địa phương đã lên tiếng về tình trạng thiếu xe ô tô công ở các xã, đặc biệt là ở vùng sâu, vùng xa.

Theo ông Nguyễn Tân Thịnh, Cục trưởng Cục Quản lý công sản, việc rà soát toàn bộ ôtô công đã được thực hiện, tuy nhiên số xe còn lại ở cấp huyện trước ngày 1/7/2025 không đủ để điều chuyển cho các xã mới thành lập sau sáp nhập. Bộ Tài chính đã hướng dẫn rõ ràng về trách nhiệm của địa phương trong việc đảm bảo ôtô công cho các xã mới.

Cụ thể, theo Nghị định số 155/2025/NĐ-CP, UBND cấp tỉnh có thẩm quyền quyết định định mức trang bị ôtô cụ thể cho từng đơn vị hành chính cấp xã. Trước hết, các tỉnh, thành phố cần điều chuyển xe từ cấp huyện còn lại từ trước ngày 1/7/2025 xuống cấp xã theo đúng tiêu chuẩn, định mức. Trường hợp số xe hiện có không đủ, địa phương được quyền điều chuyển từ các cơ quan, đơn vị cấp tỉnh hoặc mua sắm mới để bảo đảm phương tiện phục vụ yêu cầu nhiệm vụ.

Bộ Tài chính cũng đã có Công văn số 8400/BTC-QLCS đề nghị các bộ, ngành trung ương rà soát, điều chuyển ô tô không còn sử dụng về cho địa phương. Tuy nhiên, kết quả báo cáo từ các bộ cho thấy phần lớn xe dôi dư là xe cũ, không đủ điều kiện vận hành hoặc không phù hợp với nhu cầu thực tế. Do đó, địa phương phải chủ động mua sắm mới để kịp thời trang bị phương tiện cho các xã.

Để hỗ trợ triển khai, Bộ Tài chính đã thành lập Tổ công tác liên ngành làm việc với tất cả các địa phương. Đồng thời, ban hành Công văn số 11120/BTC-QLCS thống nhất biểu mẫu báo cáo, giúp các địa phương tổng hợp, theo dõi tình hình xử lý tài sản công thuận tiện hơn. Hiện Bộ đang hoàn thiện chức năng trên phần mềm quản lý để hỗ trợ địa phương báo cáo nhanh và đầy đủ.

Các địa phương cần tích cực triển khai và thực hiện theo hướng dẫn của Bộ Tài chính để đảm bảo ôtô công cho các xã mới thành lập sau sáp nhập, đáp ứng nhu cầu thực tế và phục vụ nhiệm vụ phát triển kinh tế – xã hội tại địa phương.