Thực trạng các doanh nghiệp xuất khẩu tại Thành phố Hồ Chí Minh gặp khó khăn khi cập nhật địa chỉ hành chính mới trên bao bì sản phẩm và hồ sơ chứng nhận sau khi địa giới hành chính của thành phố được điều chỉnh đã đặt ra nhiều vấn đề cần giải quyết. Việc này không chỉ ảnh hưởng đến hoạt động sản xuất, xuất khẩu và hoàn thiện thủ tục pháp lý của doanh nghiệp mà còn làm gián đoạn kế hoạch xuất khẩu trong các quý cuối năm, ảnh hưởng trực tiếp đến tiến độ sản xuất và khả năng đáp ứng yêu cầu của thị trường quốc tế.

Các doanh nghiệp cho biết, sau khi địa giới hành chính thay đổi, việc chưa được cấp đổi giấy phép kinh doanh theo địa chỉ mới đang gây ra hàng loạt vướng mắc. Nếu tiếp tục sử dụng địa chỉ cũ trên nhãn sản phẩm, họ có nguy cơ vi phạm Thông tư 29 của Bộ Y tế, vốn yêu cầu thông tin trên nhãn phải chính xác và cập nhật. Tuy nhiên, nếu ghi theo địa chỉ mới, doanh nghiệp lại không có cơ sở pháp lý để chứng minh, do chưa được điều chỉnh thông tin trong giấy phép kinh doanh.

Bà Lý Kim Chi, Chủ tịch Hiệp hội Lương thực Thực phẩm Thành phố Hồ Chí Minh (FFA), cho biết nhiều doanh nghiệp hội viên cũng đang rơi vào cảnh tương tự, trong khi quy trình cập nhật giấy phép chưa được ban hành đầy đủ, và cơ chế liên thông giữa các cấp quản lý chưa rõ ràng. Sự phức tạp càng gia tăng khi nhiều địa danh cũ đã không còn tồn tại trên bản đồ hành chính.

Để giải quyết triệt để các vướng mắc từ khâu đầu, luật sư Thu Hà (Đoàn luật sư Hà Nội) cho rằng những vướng mắc liên quan đến địa giới không chỉ dừng lại ở bao bì, nhãn mác sản phẩm, mà còn lan rộng tới các nghiệp vụ khác như kê khai thuế, xuất hóa đơn điện tử, đăng ký sở hữu trí tuệ, ký kết hợp đồng tín dụng và thủ tục thông quan. Cần thiết lập hệ thống kết nối dữ liệu giữa các bộ như Bộ Nông nghiệp và Môi trường với hệ thống đăng ký kinh doanh quốc gia, Bộ Tài chính.

Hiệp hội Lương thực Thực phẩm Thành phố Hồ Chí Minh đã có văn bản kiến nghị gửi UBND Thành phố Hồ Chí Minh và các sở, ngành chức năng tìm hướng giải quyết cho doanh nghiệp sau khi cập nhật địa chỉ theo địa giới hành chính mới. Việc xác nhận từ cơ quan chức năng sẽ giúp làm rõ rằng địa chỉ mới chỉ là kết quả của việc điều chỉnh địa giới hành chính, không đồng nghĩa với việc thay đổi địa điểm hoạt động thực tế, giúp doanh nghiệp không phải làm lại toàn bộ quy trình chứng nhận từ đầu.

Nhìn chung, những vướng mắc tưởng như nhỏ nhặt như thay đổi địa danh, nếu không được tháo gỡ kịp thời và đồng bộ, có thể làm gián đoạn toàn bộ guồng máy vận hành của doanh nghiệp. Từ thủ tục pháp lý, kê khai thuế, thông quan hàng hóa cho đến uy tín với đối tác đều có thể bị ảnh hưởng.

Bộ Tài chính vừa ban hành văn bản hướng dẫn các địa phương về việc triển khai mô hình chính quyền địa phương hai cấp, đồng thời giải đáp một số vướng mắc phát sinh trong quá trình thực hiện. Văn bản này nhằm cung cấp sự hướng dẫn cụ thể và làm rõ các vấn đề liên quan đến việc thay đổi địa giới hành chính và ảnh hưởng của nó đến các doanh nghiệp, hộ kinh doanh, tổ hợp tác, hợp tác xã và liên hiệp hợp tác xã.

Theo văn bản hướng dẫn, cơ quan đăng ký kinh doanh không yêu cầu doanh nghiệp, hộ kinh doanh, tổ hợp tác, hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã đăng ký thay đổi thông tin về địa chỉ do thay đổi địa giới hành chính. Điều này có nghĩa là các doanh nghiệp và tổ chức vẫn có thể tiếp tục sử dụng giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh hiện tại mà không cần thực hiện thủ tục thay đổi địa chỉ. Việc này giúp giảm thiểu các thủ tục hành chính không cần thiết và hỗ trợ các doanh nghiệp trong việc ổn định hoạt động kinh doanh.

Bộ Tài chính cũng nhấn mạnh rằng việc thay đổi địa chỉ chỉ cần thực hiện nếu doanh nghiệp có nhu cầu hoặc thực hiện kèm với thủ tục thay đổi nội dung đăng ký khác. Điều này mang lại sự linh hoạt cho doanh nghiệp trong việc quyết định có thay đổi địa chỉ hay không, tùy thuộc vào nhu cầu thực tế của họ.

Đồng thời, cơ quan chức năng khuyến cáo các địa phương tăng cường công tác thông tin, tuyên truyền đến người dân và cộng đồng doanh nghiệp để tránh hiểu sai và gây tâm lý lo ngại không cần thiết. Việc tuyên truyền và hướng dẫn cụ thể sẽ giúp giảm thiểu sự hoang mang và hỗ trợ các doanh nghiệp, người dân trong việc thích nghi với mô hình chính quyền địa phương hai cấp.

Về việc hỗ trợ chuyển đổi dữ liệu hộ kinh doanh, Bộ Tài chính đã có công văn hướng dẫn các địa phương triển khai công tác này vào ngày 27/3/2025. Hiện nay, hệ thống thông tin về đăng ký hộ kinh doanh đã được trang bị các công cụ hỗ trợ cơ quan đăng ký kinh doanh chuyển đổi dữ liệu một cách thuận tiện và nhanh chóng. Điều này giúp việc chuyển đổi dữ liệu được thực hiện một cách hiệu quả và giảm thiểu các khó khăn cho các hộ kinh doanh.

Liên quan đến chính sách miễn, giảm phí, lệ phí khi chuyển đổi giấy tờ, Bộ Tài chính cho biết Luật Phí và Lệ phí năm 2015 và Nghị quyết số 198/2025/QH15 đã có quy định rõ về nội dung này, trong đó quy định việc miễn phí, lệ phí khi thực hiện chuyển đổi các loại giấy tờ có liên quan đến tổ chức, cá nhân và doanh nghiệp. Việc này nhằm hỗ trợ các doanh nghiệp và cá nhân trong việc giảm thiểu chi phí khi thực hiện các thủ tục chuyển đổi giấy tờ.

Gần đây, một số đối tượng đã mạo danh cơ quan thuế yêu cầu tổ chức, doanh nghiệp, hộ kinh doanh nộp căn cước công dân, giấy phép đăng ký kinh doanh, giấy chứng nhận đăng ký thuế để ‘cập nhật thông tin’ theo mô hình chính quyền địa phương hai cấp. Tuy nhiên, cơ quan thuế khẳng định không có yêu cầu này và sẽ gửi thông báo đến tổ chức, doanh nghiệp, hộ kinh doanh về địa chỉ cập nhật của người nộp thuế theo địa bàn hành chính mới. Việc này giúp ngăn chặn các hành vi lừa đảo và bảo vệ quyền lợi của các doanh nghiệp và cá nhân.