Ngành logistics Việt Nam đang trải qua một giai đoạn phát triển nhanh chóng, với tốc độ tăng trưởng trung bình từ 14-16%/năm, cao gần gấp đôi so với tốc độ tăng GDP. Tuy nhiên, ngành vẫn đang phát triển âm thầm và thiếu vắng các doanh nghiệp quy mô lớn có khả năng dẫn dắt thị trường. Trong bối cảnh chuyển đổi xanh đang trở thành xu thế toàn cầu, các doanh nghiệp logistics Việt Nam, đặc biệt là các doanh nghiệp vừa và nhỏ, đang gặp khó khăn trong việc áp dụng các giải pháp thân thiện môi trường.

Tại tọa đàm Chính sách tài chính phát triển logistics xanh do Tạp chí Kinh tế – Tài chính tổ chức, ông Trần Thanh Hải – Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương) cho biết, yêu cầu về chuyển đổi số, chuyển đổi xanh đã dần được các doanh nghiệp nhận thức nhưng việc thực thi trên thực tế còn hạn chế. Ông Đặng Vũ Thành – Phó chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp dịch vụ logistics Việt Nam (VLA) cũng cho biết, chuyển đổi xanh không còn là xu hướng, mà đã và đang hiện diện trong từng hoạt động hằng ngày của doanh nghiệp logistics trên toàn cầu. Tuy nhiên, phần lớn doanh nghiệp logistics, đặc biệt là nhóm doanh nghiệp vừa và nhỏ chiếm đến 95%, vẫn đang loay hoay với bài toán vốn, công nghệ và thực thi chính sách.

Chuyển đổi xanh không thể chỉ trông chờ từ phía doanh nghiệp. TS Đỗ Thiên Anh Tuấn, Giảng viên Trường Chính sách công và Quản lý Fulbright, cho biết, điểm nghẽn đầu tiên là vấn đề “tiền đâu?”. Trong khi 95-97% doanh nghiệp logistics là doanh nghiệp nhỏ và vừa (SME), thì thị trường tài chính xanh ở Việt Nam lại còn rất non trẻ. Tính đến giữa năm nay, quy mô tài chính xanh chỉ chiếm 4,35% tổng tín dụng, thấp hơn nhiều so với mức tối thiểu 10% như kỳ vọng.

Các chuyên gia đều thống nhất rằng cần có sự điều phối mạnh mẽ từ Nhà nước, đặc biệt là các bộ ngành như Bộ Công Thương, Bộ Xây dựng, Bộ Tài chính, Ngân hàng Nhà nước… Không thể chỉ kỳ vọng vào nỗ lực của doanh nghiệp khi các điều kiện về tài chính, pháp lý, và hạ tầng vẫn còn quá nhiều bất cập. Nhà nước cần sớm tích hợp chính sách ưu đãi thuế, trợ cấp cho doanh nghiệp chuyển đổi xanh, đưa trạm sạc, kho xanh, logistics thông minh vào quy hoạch đầu tư công.

Từ góc độ chính sách, các chuyên gia cho rằng, không thể có phát triển xanh nếu không có dòng vốn xanh. Và để có dòng vốn đó, cần sự chung tay của cả hệ thống, từ cơ quan quản lý, ngân hàng, đến chính sách tài khóa và tiền tệ hỗ trợ chuyển đổi xanh rõ ràng, minh bạch và có thể đo lường. Tạp chí Kinh tế – Tài chính sẽ tiếp tục cung cấp thông tin và phân tích sâu về vấn đề này trong các bài viết tiếp theo.

Chuyển đổi xanh và chuyển đổi số đang nổi lên như những hướng đi quan trọng cho các doanh nghiệp tại Việt Nam trong việc thực hành ESG (Environmental, Social and Governance) và phát triển bền vững. Mới đây, hội thảo “Truy xuất nguồn gốc sản phẩm nông sản và lộ trình ESG cho doanh nghiệp phát triển bền vững” đã được tổ chức vào ngày 18/7 tại TP.HCM. Tại đây, các chuyên gia và doanh nghiệp đã thảo luận về vai trò quan trọng của công nghệ trong việc hỗ trợ các doanh nghiệp đạt được mục tiêu này.

Ông Quách Anh Sen, Phó Giám đốc phụ trách Vườn ươm Doanh nghiệp công nghệ cao, Khu Công nghệ Cao TP.HCM (SHTP-IC), cho biết việc triển khai mô hình thí điểm chuyển đổi kép “xanh – số” tại Khu Công nghệ Cao TP.HCM là một trong những mục tiêu hàng đầu trong giai đoạn phát triển hiện nay. Sự kết hợp giữa chuyển đổi số và chuyển đổi xanh sẽ tạo ra nền tảng vững chắc để đối phó với thách thức của biến đổi khí hậu, hướng tới một nền kinh tế phát triển bền vững cho Việt Nam.

Một trong những nội dung trọng tâm được thảo luận tại hội thảo là tầm quan trọng của việc truy xuất nguồn gốc sản phẩm nông sản và lộ trình ESG cho doanh nghiệp. Việc truy xuất nguồn gốc không chỉ giúp người tiêu dùng yên tâm hơn về chất lượng và độ an toàn của sản phẩm mà còn giúp nâng cao uy tín, thương hiệu cho doanh nghiệp trên thị trường trong nước và quốc tế.

Các doanh nghiệp tham gia hội thảo cũng đã giới thiệu các giải pháp công nghệ số tiên tiến có thể hỗ trợ các doanh nghiệp trong việc thực hành ESG và phát triển bền vững. Ông Sen kỳ vọng rằng những ý kiến đóng góp tại hội thảo sẽ là những vấn đề then chốt, tạo động lực để các cơ quan quản lý nhà nước, các doanh nghiệp, viện trường,… cùng đồng lòng nghiên cứu và tìm ra những giải pháp thiết thực để phát triển bền vững.

Bên lề hội thảo, Vườn ươm Doanh nghiệp công nghệ cao, Khu công nghệ Cao TP.HCM đã trao quyết định tiếp nhận dự án tham gia chương trình ươm tạo cho Công ty cổ phần Công nghệ Checkee. Đồng thời, ban tổ chức cũng đã phối hợp với các doanh nghiệp triển lãm và kết nối thương mại với khoảng 20 gian hàng trưng bày các sản phẩm thực phẩm, nông nghiệp hữu cơ, các sản phẩm ứng dụng công nghệ, thiết bị, giải pháp trong lĩnh vực nông nghiệp, bảo vệ môi trường, dệt may… Tìm hiểu thêm về các giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp phát triển bền vững.

Trong bối cảnh hiện nay, việc áp dụng ESG không chỉ là một xu hướng mà còn là yêu cầu bắt buộc đối với các doanh nghiệp nhằm đảm bảo sự phát triển bền vững. Các doanh nghiệp cần tích cực tham gia vào quá trình chuyển đổi xanh và chuyển đổi số để nâng cao năng lực cạnh tranh và đóng góp vào sự phát triển của nền kinh tế. Để biết thêm thông tin về cách các doanh nghiệp có thể thực hiện ESG, vui lòng tham khảo các nguồn thông tin hữu ích.

Trong bối cảnh biến động địa chính trị và sự tái cấu trúc chuỗi cung ứng toàn cầu đang diễn ra nhanh chóng, các doanh nghiệp Việt Nam đang đối mặt với những thách thức lớn. Để nâng cao năng lực thích ứng và sức chống chịu, việc tái thiết mô hình vận hành của các doanh nghiệp trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết. Tại sự kiện ‘Triển vọng Kinh doanh Việt Nam 2025’ do Ngân hàng UOB Việt Nam và EuroCham Việt Nam đồng tổ chức, các chuyên gia đã đưa ra những phân tích sâu sắc dựa trên kết quả khảo sát từ Nghiên cứu Triển vọng Doanh nghiệp UOB năm 2025, đồng thời gợi mở những hướng đi mới cho các doanh nghiệp trong thời gian tới.

Chuyển đổi số đang trở thành xu hướng tất yếu đối với các doanh nghiệp Việt Nam, khi gần 90% doanh nghiệp dự định tăng đầu tư vào lĩnh vực này trong năm 2025. Tuy nhiên, thực tế cho thấy chỉ có 65% doanh nghiệp đánh giá rằng họ đã thành công trong việc triển khai ứng dụng kỹ thuật số trong năm 2024. Ông Vlad Savin, Đối tác tại Acclime Việt Nam, nhấn mạnh rằng chuyển đổi số cần được tái định vị, từ việc triển khai công cụ sang tối ưu hóa mô hình vận hành. Điều này đòi hỏi các doanh nghiệp cần có cách tiếp cận mới, không chỉ đầu tư vào công nghệ mà còn phải biết cách tận dụng tối đa những công cụ đó để mang lại hiệu quả thực sự.

Không chỉ chuyển đổi số, mà còn có yếu tố khác đang trở thành tiêu chuẩn tiên quyết trong chuỗi cung ứng toàn cầu, đó là ESG (Môi trường, Xã hội và Quản lý). Ông Wouter van Ravenhorst, Giám đốc Điều hành, Control Union Việt Nam, cho rằng ESG cần được tích hợp vào chiến lược kinh doanh như một trụ cột quan trọng. Việc này không chỉ giúp doanh nghiệp đáp ứng được yêu cầu của các đối tác quốc tế mà còn góp phần vào sự phát triển bền vững của chính doanh nghiệp. Ông Lim Dyi Chang, Giám đốc Khối Khách hàng Doanh nghiệp, Ngân hàng UOB Việt Nam, bổ sung rằng khi ESG được tích hợp sớm vào chuỗi giá trị, doanh nghiệp không chỉ giảm rủi ro bị loại khỏi mạng lưới cung ứng mà còn chủ động xây dựng lợi thế cạnh tranh dài hạn.

Cũng tại sự kiện này, các chuyên gia đã thảo luận về sự thay đổi lớn trong chuỗi cung ứng toàn cầu và vai trò của Việt Nam trong chuỗi cung ứng ASEAN. Ông André de Jong, Thành viên Ban lãnh đạo, EuroCham Việt Nam, nhận định rằng Việt Nam đang từng bước vượt lên để trở thành mắt xích quan trọng và mang lại giá trị cao trong chuỗi cung ứng ASEAN. Việc này đòi hỏi các doanh nghiệp Việt Nam không chỉ nâng cao năng lực sản xuất mà còn phải đáp ứng được các tiêu chuẩn quốc tế về chất lượng, môi trường và lao động.

Khi mở rộng quốc tế, các doanh nghiệp Việt Nam cũng cần có mô hình vận hành đủ chiều sâu để có thể hợp tác lâu dài với các đối tác nước ngoài. Ông André de Jong chia sẻ rằng xu hướng chỉ đơn thuần thâm nhập thị trường đang dần nhường chỗ cho mô hình hợp tác lâu dài. Doanh nghiệp châu Âu ngày càng đẩy mạnh liên kết chuỗi giá trị, đồng hành cùng đối tác Việt Nam trong chuyển đổi số và ESG. Điều này cho thấy rằng, để có thể phát triển bền vững, các doanh nghiệp Việt Nam cần không ngừng nâng cao năng lực cạnh tranh và đáp ứng được các yêu cầu của thị trường quốc tế.

Năng lực thực thi là điều kiện tiên quyết của mọi chiến lược. Ông Lim Dyi Chang khẳng định rằng dữ liệu khảo sát là điểm khởi đầu, nhưng quan trọng hơn là khả năng chuyển hóa những phát hiện đó thành hành động thực tiễn. Với vai trò là cầu nối hệ sinh thái khu vực và nhà đầu tư quốc tế, UOB cam kết đồng hành cùng doanh nghiệp Việt trong quá trình nâng cấp mô hình vận hành, hỗ trợ họ tiếp cận với các nguồn vốn, công nghệ và thị trường mới, giúp doanh nghiệp có thể phát triển bền vững trong thời gian tới.