Hệ thống trạm y tế xã, phường tại Hải Phòng sau sáp nhập đang tiếp tục khẳng định vai trò tuyến đầu trong việc chăm sóc sức khỏe ban đầu, y tế dự phòng và phòng chống dịch. Sau một tháng vận hành mô hình chính quyền địa phương hai cấp, hệ thống trạm y tế xã, phường tại Hải Phòng vẫn duy trì hoạt động thông suốt, bảo đảm chăm sóc sức khỏe ban đầu của người dân không bị gián đoạn.

Tuy nhiên, để phát huy hiệu quả bền vững, các đơn vị y tế cơ sở mong muốn sớm có hướng dẫn, tháo gỡ khó khăn về bài toán nhân lực, cơ chế và tổ chức để phù hợp với bối cảnh mới. Đội ngũ y bác sĩ tại các trạm nêu cao tinh thần trách nhiệm, đảm đương đồng thời nhiều nhiệm vụ chuyên môn, từ khám chữa bệnh thông thường, tiêm chủng, quản lý bệnh không lây, truyền thông giáo dục sức khỏe, chăm sóc sức khỏe bà mẹ, trẻ em, người cao tuổi.

Tại xã Kim Thành, sau sáp nhập có 31 thôn với quy mô dân số gần 43.000 người, hiện duy trì 4 trạm y tế. Trạm Y tế Kim Thành số 1 hiện có 9 cán bộ, trong đó có 1 bác sĩ. Trạm trưởng Trạm Y tế Kim Thành số 1 Nguyễn Thị Nga cho biết, trong tháng qua, số lượng bệnh nhân đến trạm tương đương với những thời điểm trước. Trạm đã khám chữa bệnh cho 637 lượt bệnh nhân, trong đó có 213 lượt khám theo bảo hiểm y tế và 22 lượt khám cấp cứu, tiêm vaccine viêm não Nhật Bản B cho 25 trẻ, tiêm chủng mở rộng định kỳ cho 72 trẻ và khám thai cho 45 phụ nữ mang thai.

Còn tại phường Lê Thanh Nghị, sau sáp nhập, hiện có 4 trạm y tế hoạt động. Trạm Y tế Lê Thanh Nghị 2 có 6 cán bộ. Trạm trưởng Trạm Y tế Lê Thanh Nghị 2 Nguyễn Hữu Tường cho biết, trong tháng 7/2025, trạm vẫn đảm bảo khám chữa bệnh, tiêm chủng mở rộng, phòng chống dịch bệnh, nhất là sốt xuất huyết. Đặc biệt, trạm đã phối hợp với Trung tâm Y tế Hải Dương và một doanh nghiệp tặng quà, xét nghiệm miễn phí 7 chỉ số sinh hóa cho các đối tượng người có công, thân nhân liệt sĩ với tổng trị giá quà tặng và dịch vụ trên 300 triệu đồng.

Tuyến y tế cơ sở có vai trò then chốt trong chăm sóc sức khỏe toàn dân. Các bệnh lý thông thường, bệnh mạn tính không lây như tăng huyết áp, đái tháo đường… nếu được theo dõi và quản lý tốt tại cơ sở sẽ giúp hạn chế các biến chứng nặng, giảm chi phí cho người bệnh và giảm tải cho hệ thống y tế. Nhiều cán bộ y tế cơ sở cho rằng, mô hình phù hợp trong giai đoạn hiện nay là ‘Một trạm chính – Nhiều điểm trạm’. Theo đó, mỗi xã, phường sẽ có 1 trạm trung tâm có đủ trưởng trạm, phó trưởng trạm, bác sĩ, điều dưỡng, hộ sinh, dược sĩ và các chức danh khác.

Hiện nay, các trạm y tế thuộc Trung tâm Y tế Ninh Giang đang dàn trải, thiếu nhân lực, trang thiết bị phân tán, hiệu quả hoạt động chưa đồng đều. Ưu điểm của mô hình ‘Một trạm chính – nhiều điểm trạm’ sẽ phù hợp với định hướng tinh gọn bộ máy y tế cơ sở theo chính quyền hai cấp; linh hoạt trong điều hành, quản lý khi địa bàn xã mở rộng. Đặc biệt, mô hình này giúp tối ưu hóa nhân lực, tập trung trang thiết bị tại trạm trung tâm; giảm đầu mối hành chính nhưng vẫn đảm bảo người dân được tiếp cận y tế.

Trong tương lai, để các trạm y tế hoạt động hiệu quả theo mô hình tổ chức mới, nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe ban đầu cho người dân, cần ‘tiếp sức’ cho các trạm về cơ sở vật chất và nguồn nhân lực. Để thực hiện được điều này, cần tăng cường đầu tư cơ sở vật chất và trang thiết bị y tế cho tuyến y tế cơ sở theo Quyết định số 1300/QĐ-BYT ngày 9/3/2023 của Bộ Y tế về Đề án đầu tư xây dựng và phát triển mạng lưới y tế cơ sở giai đoạn 2023-2030, Thông tư số 28/2020/TT-BYT ngày 31/12/2020 về danh mục và định mức trang thiết bị y tế thiết yếu cho tuyến y tế cơ sở.

Việc triển khai mô hình chính quyền hai cấp từ ngày 1/7 đã gặp phải những khó khăn đáng kể đối với các phòng kinh tế cấp xã trong quá trình xử lý các thủ tục hành chính thuộc lĩnh vực công thương. Nhiều cán bộ cấp xã đã thừa nhận rằng họ cảm thấy lúng túng và thiếu chuyên môn cũng như công cụ cần thiết để triển khai hiệu quả.

Một số địa phương đã gặp phải khó khăn trong việc tiếp nhận hồ sơ do chậm mở tài khoản ngân sách, thiếu kế toán trưởng hoặc chưa có người phụ trách đúng chuyên ngành. Điều này cho thấy việc chuẩn bị và sẵn sàng trong việc thực hiện các nhiệm vụ mới của các phòng kinh tế cấp xã còn nhiều hạn chế.

Theo Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên, chức năng và nhiệm vụ của phòng kinh tế hạ tầng cấp xã là rất lớn và không thể tránh khỏi sự lúng túng và vướng mắc trong giai đoạn đầu. Tuy nhiên, để hỗ trợ các địa phương, Bộ Công Thương đã thành lập tổ công tác chuyên trách, thiết lập đường dây nóng và tổ chức tập huấn trực tuyến cho cán bộ công thương cấp xã, phường và đặc khu.

Bộ Công Thương cũng đã biên soạn hệ thống tài liệu hướng dẫn và cập nhật lên Cổng thông tin của Bộ và Cổng Dịch vụ công quốc gia nhằm hỗ trợ các địa phương trong việc thực hiện các nhiệm vụ mới. Tuy nhiên, việc tiếp nhận và thực thi nhiệm vụ ở cấp xã vẫn còn những điểm nghẽn, bao gồm cả khó khăn về kỹ thuật và nhân lực.

Trước những khó khăn trên, Bộ Công Thương cho biết sẽ tiếp tục cử lãnh đạo các Cục, Vụ xuống 34 tỉnh, thành phố để phối hợp tháo gỡ khó khăn và yêu cầu các Sở Công Thương địa phương rà soát và đào tạo lại đội ngũ cán bộ công thương cấp xã. Mục tiêu là đảm bảo các phòng kinh tế cấp xã có đủ năng lực và chuyên môn để thực hiện hiệu quả các nhiệm vụ được giao.

Các địa phương cần tích cực phối hợp với Bộ Công Thương và các cơ quan liên quan để kịp thời tháo gỡ những khó khăn và vướng mắc, đảm bảo việc triển khai mô hình chính quyền hai cấp được thực hiện suôn sẻ và hiệu quả.