Trong bối cảnh hội nhập kinh tế khu vực ASEAN đang ngày càng sâu rộng, việc tìm kiếm các giải pháp thanh toán tiện lợi và an toàn đã trở thành ưu tiên hàng đầu cho du khách Việt Nam khi đi du lịch ở các nước láng giềnh. Một trong những giải pháp đang được ưa chuộng hiện nay là thanh toán trực tiếp bằng mã QR, giúp du khách không cần phải đổi tiền mặt mà vẫn có thể thực hiện các giao dịch một cách dễ dàng và bảo mật.
Với sự hỗ trợ của công nghệ và sự hợp tác giữa các ngân hàng tại Việt Nam và các nước ASEAN, việc thanh toán bằng mã QR đã trở nên phổ biến và tiện lợi hơn bao giờ hết. Người dùng chỉ cần có một chiếc điện thoại thông minh và ứng dụng ngân hàng nội địa, họ có thể thực hiện các giao dịch thanh toán tại Thái Lan, Malaysia, Singapore, Indonesia và Philippines mà không cần phải đổi tiền mặt. Điều này không chỉ giúp giảm thiểu rủi ro về tiền mặt mà còn giúp du khách tránh được các phí đổi ngoại tệ không cần thiết.
Một bước tiến quan trọng trong việc thiết lập nền tảng cho việc sử dụng mã QR thanh toán xuyên biên giới là bản ghi nhớ hợp tác kết nối thanh toán khu vực ASEAN (Regional Payment Connectivity – RPC), được ký kết vào tháng 8/2023 tại Jakarta, Indonesia. Đây là nỗ lực của các quốc gia ASEAN nhằm tạo ra một hệ thống thanh toán đa phương tiện, giúp tăng cường sự tiện lợi và tính bảo mật cho du khách khi thực hiện giao dịch ở các nước thành viên.
Đến nay, Việt Nam đã chính thức kết nối hệ thống mã QR VietQR với các quốc gia ASEAN gồm Thái Lan (PromptPay), Indonesia (QRIS), Malaysia (DuitNow QR), Singapore (SGQR+), và Campuchia (KHQR). Điều này cho phép người Việt có thể dùng ứng dụng ngân hàng như TPBank, BIDV, Vietcombank… để quét mã QR tại các quốc gia trên và thanh toán bằng tiền đồng Việt Nam. Sự liên kết này không chỉ mang lại lợi ích cho du khách mà còn mở ra nhiều cơ hội cho doanh nghiệp vừa và nhỏ trong việc tiếp cận khách hàng quốc tế.
Ở Thái Lan, hệ thống PromptPay đã cho phép người Việt du lịch tại đây có thể thanh toán tại siêu thị, nhà hàng, chợ đêm… bằng cách quét mã QR. Tại Malaysia, hệ thống DuitNow QR đã được liên kết chặt chẽ với VietQR từ tháng 6/2024, cho phép khách từ Việt Nam quét mã QR tại hơn 7 triệu điểm bán tại Malaysia. Indonesia và Singapore cũng đã kết nối hệ thống QRIS và SGQR+ với Việt Nam, giúp du khách không cần đổi tiền mặt mà vẫn thanh toán trực tiếp. Philippines cũng đang tích hợp hệ thống QR Ph với VietQR theo lộ trình giai đoạn cuối của RPC trong năm 2025.
Một trong những lợi ích lớn nhất của hệ thống thanh toán QR liên kết giữa Việt Nam và các nước ASEAN là du khách không cần phải đổi tiền mặt khi sang các nước này. Hệ thống sẽ tự động quy đổi sang nội tệ bản địa với tỷ giá hiện hành, hiển thị minh bạch và thanh toán tức thì trong vài giây. Điều này không chỉ giúp giảm rủi ro mang theo nhiều tiền mặt mà còn giúp du khách tránh được các phí đổi ngoại tệ và phí rút tiền ATM cao.
Việc triển khai RPC còn tạo điều kiện cho doanh nghiệp vừa và nhỏ (MSME) tiếp cận khách hàng quốc tế, đặc biệt ở các địa phương không có máy POS truyền thống. Theo báo cáo của AMRO năm 2025, hơn 65% du khách sử dụng thanh toán QR xuyên biên giới tại Singapore và Thái Lan hài lòng với sự tiện lợi và tính bảo mật.
Cùng với RPC, ASEAN đang tiến tới tích hợp hệ thống thanh toán theo mô hình đa phương thông qua Project Nexus, do Ngân hàng Thanh toán Quốc tế (BIS) chủ trì. Mục tiêu của Nexus là kết nối các hệ thống thanh toán nhanh (Fast Payment Systems – FPS) để giao dịch toàn cầu chỉ mất vài giây và không cần trung gian. Việt Nam đang ở giai đoạn chuẩn bị để trở thành thành viên thứ 6 trong giai đoạn triển khai 2026.
Có thể thấy, việc 5 quốc gia ASEAN cho phép người Việt sử dụng đồng tiền nội địa để thanh toán trực tiếp qua mã QR là bước ngoặt lớn trong nỗ lực số hóa tài chính khu vực. Đây không chỉ là giải pháp tiện lợi cho du khách mà còn thúc đẩy thương mại nội khối, giảm phụ thuộc vào ngoại tệ mạnh, đồng thời tạo tiền đề cho một hệ sinh thái tài chính minh bạch, tiết kiệm chi phí, đặc biệt hữu ích với doanh nghiệp nhỏ.
